Als we hier wat dieper op ingaan dan kom je hier twee spanningsvelden tegen: de as “eigen aandeel versus andermans aandeel” en de as “positief versus negatief”. Iets polariseren wilt dan eigenlijk zeggen: “Ik zie/zeg vooral wat wij goed doen en wat zij slecht doen.” Hoe ons “denken”, ons aandeel het beste is en hun “denken”, hun aandeel natuurlijk verkeerd is.  

En eens die kloof geslagen is, wordt het moeilijk om de nuance te zien. Want hoe groter de afstand hoe moeilijker we schakeringen in het thema kunnen zien. Hoe dieper het water wordt, hoe meer we naar oplossingen vragen en zoeken die nog meer afstand veroorzaken. Denk aan ontslag, verwijdering … Hoe meer het probleem bij de ander ligt en dus de oplossing van de ander moet komen. 

Ons aller opdracht is om in dit alles eigenaarschap te tonen, om verantwoordelijkheden op te nemen door je mee in het probleem te plaatsen en dus ook mee aan een oplossing te willen/kunnen werken. Je niet laten meeslepen in wat de (je) groep denkt maar telkens nieuwsgierig te blijven en je vragen te stellen als: “Wat is er toch goed aan de anderen hun denken? Wat is er mogelijks toch negatief aan mijn idee?” De crossverbinding opzoeken tussen goed en slecht en eigen en andermans aandeel geeft heel wat nuance en openheid aan elk verhaal. En kan terug zorgen voor verbinding met de andere partij.  

De moeilijkheid van dit alles is dat als we ons onveilig voelen we net de verbinding met de ander uit de weg gaan. Durven stil te staan bij je eigen aandeel (ook mogelijks negatief) vraagt kwetsbaarheid en bij het positieve van de andere (ook al vaak verguisd) vraagt moed, vaak tegen de stroom in. En aangezien de situatie waarin we zitten onveilig voelt, zijn deze twee net niet voor de hand liggend.  

Hoe geraken we hier dan uit? De veiligheid om kwetsbaar te zijn en moed te tonen, gaan we niet uit de omgeving halen, maar moeten we vooral uit onszelf halen. We moeten een soort van verankering voelen met onze eigen veiligheid. Een basisvoorwaarde is dat je zorgt voor eigen‘tijd’, zodat je ruimte en geduld hebt voor nuances, tijd om afstand te nemen en tijd om je eigen emoties een plek te geven. Aan dit anker kan je verder werken door te zorgen dat je bijvoorbeeld altijd een keuzevrijheid hebt, dat je een terugvalbasis hebt, zowel in een plan B als in een groep. Zoek naar een plek waar je je twijfels over jezelf en de ander kan uiten zonder dat je daar door je groep op gepakt wordt.  

Laten we elkaar dus niet met angst besmetten maar met dapper te zijn. Dapper om tegen de stroom in te gaan. Dapper om als we aangevallen worden, toch het goede in de ander te zien. Dapper om ons eigen aandeel onder ogen te brengen en zelfs te delen. Dapper om verbinding te zoeken in de polarisering! En dapper om daar tijd voor te nemen.  

En moeten wij of zij hier nu mee beginnen? Wij natuurlijk… 

Peter Engelborghs 

Managing partner – D-NA 

Afbeelding: Pine Watt via Unsplash