Voorbij de automatische piloot
‘Ik wil vooral geen chef zijn. De baas. Diegene die zegt wat de ander moet doen. Ik wil dichtbij mijn medewerkers staan, me betrokken en dienstbaar opstellen. Bij mij staat de deur echt altijd open.’
Aan het woord is een leidinggevende die met veel enthousiasme en passie vertelt over wat hem drijft in zijn relatief nieuwe rol als verantwoordelijke van een IT-afdeling met 15 medewerkers. En in het woorden plakken op dat wat hem energie geeft en hem motiveert in het aansturen van zijn team, maakt hij ook meteen duidelijk wat zijn automatische piloot precies is.
Vanuit onze automatische piloot tonen we gedrag dat we zelf eigenlijk als vanzelfsprekend beschouwen. Gedrag dat ons zo makkelijk afgaat omdat we het ons helemaal eigen hebben gemaakt. Wij en onze automatische piloot, we lijken wel onafscheidelijk. Meestal zijn we ook gewoon goed in het gedrag dat bij onze automatische piloot hoort omdat we – vaak al van kinds af aan – onszelf zwaar hebben getraind in dat automatisme. Dus sterk die automatische piloot? Absoluut! Het is gedrag, een vaardigheid of mindset die ons eigen is waardoor het ons minder energie vraagt. Energie die we vervolgens ook in andere uitdagingen kunnen steken: wanneer bij wijze van voorbeeld ‘dicht bij jouw medewerkers staan’, ‘een coachende houding aannemen’, ‘medewerkers de nodige ruimte geven’ tot jouw automatische piloot behoren, dan kan jouw energie vervolgens vooral gaan naar bijvoorbeeld het samen met jouw medewerkers zoeken naar oplossingen voor complexe vragen van klanten.
Eigen aan het overgaan op automatische piloot is dat we het gewoon doen. We denken niet na wat we precies gaan doen en hoe we dat gaan doen. We denken zelfs niet na of het wel verstandig is om over te schakelen op die automatische piloot. En daar wringt nu net het schoentje. De automatische piloot werkt contraproductief wanneer het ingaat tegen wat de organisatie, jouw team, jouw opdracht of zelfs jijzelf op dat moment nodig heeft. Wanneer een team de neiging heeft om bij problemen steeds naar jou als leidinggevende te kijken, is jezelf 100% aanspreekbaar en behulpzaam opstellen waarschijnlijk niet de beste strategie: je laat ongetwijfeld een deel van jouw kernopdracht liggen, jouw team is niet aan het leren en jij gaat voortdurend over je eigen grenzen. Een dergelijke situatie vraagt dus om gedrag en een mindset die als het ware aan de andere kant van jouw automatische piloot staan.
De manier waarop wij bij D-NA kijken naar leiderschap omschrijven wij als Meerzijdig Leiderschap. En Meerzijdig Leiderschap betekent dat je je niet laat leiden door je automatische piloot. Een meerzijdig leider kan bewust schakelen binnen de verschillende spanningsvelden waar hij mee te maken heeft. En in dit schakelen kiest hij de positie die inspeelt op wat de context (jouw organisatie, team, opdracht en jezelf) nodig heeft. De meerzijdig leider zet zich dichtbij zijn medewerkers wanneer er zich een probleem binnen het team voordoet. En hij kan daarnaast ook de nodige afstand nemen wanneer hij een beslissing dient te nemen die de persoonlijke belangen van zijn medewerkers overstijgt.
Enkele tips:
- Wees je bewust van jouw automatische piloot. Bevraag anderen wanneer dit voor jou niet helemaal duidelijk is
- In welke situaties is jouw automatische piloot een sterkte?
- En wanneer werkt hij tegen?
- Welk ander gedrag zou in die situaties effectiever zijn?
Dimitri De Meester
Managing Partner D-NA
Foto: Avel Chuklanov via Unsplash
Verkennend gesprek?
